W. I. C.
Geoctroyeerde West-Indische Compagnie
    U bent niet ingelogd.    
      



De Geoctrooieerde West-Indische Compagnie


De West-Indische Compagnie bestond in twee fasen:


1. De eerste Westindische Compagnie (3 juni 1621 – april 1674).


De eerste WIC ontstond tijdens het Bestand midden in de 80-jarige Oorlog. De Nederlanden waren in oorlog met Spanje, maar er bestond gedurende 12 jaar een wapenstilstand. In die periode werkte men aan de oprichting van de West-Indische Compagnie. En 2 maanden nadat de oorlog weer hervat was, werd de Geoctrooieerde West-Indische Compagnie officieel opgericht. De WIC kreeg nooit een monopoliepositie als de VOC had. Erg succesvol bleek de WIC niet te worden. De kolonies in Brazilië en Noord-Amerika waren bij het einde van deze eerste WIC niet langer in Nederlandse handen. De WIC werd opgeheven volgens besluit van de Staten Generaal aan het einde van de Tweede Engelse Oorlog in april 1674. En op 20 september van dat jaar werd de failliete Compagnie ontbonden.

Archief

Van het archief van de WIC is relatief weinig bewaard gebleven. Veel archiefmateriaal is in het verleden vernietigd. Het meeste materiaal, dat nu nog bewaard is, komt uit de Zeeuwse kamer van de WIC.
Het wordt tegenwoordig bewaard in het Nationaal Archief en is voor een groot deel gedigitaliseerd.

Voor een inventaris en voor scans kunt u hier terecht:   

Veel informatie over personeel van de WIC is te vinden in de notariële archieven verspreid over het land. Daarbij neemt het notarieel archief van Amsterdam een hoofdplaats in. Echter, dit archief is nog maar voor een klein deel ontsloten. Wel zijn al veel notariële archiefstukken gescand, vrij door te bladeren en te downloaden.

Voor een inventaris en scans kunt u hier terecht:    

Personen zoeken:    



2. De tweede Westindische Compagnie (20 september 1674 – 31 december 1791).


De tweede WIC werd direct na het ontbinden van de eerste opgericht in september 1674. De tweede WIC hield een handelsmonopolie op de Westkust van Afrika, in Essequebo en op de Benedenwindse Eilanden. De monopolie-positie van de WIC werd steeds meer uitgehold. Het octrooi dat in 1674 verleend was, werd in 1700, 1730 en 1762 verlengd, maar hield elke keer ook meer beperking in. Gevolg was dat de Compagnie tenslotte niet meer was dan een administratiekantoor van enkele West-Indische bezittingen, dat inkomsten trok uit recognitiegelden en in die kolonie geheven belastingen. De WIC heeft de slavenhandel enorm gefaciliteerd.

Binnen het gebied van de WIC konden de Staten Generaal nieuwe kolonies stichten. Tijdens de Derde Engelse Oorlog waren St. Eustatius en Saba door de Engelsen bezet en St. Maarten was in 1672 onder Frans gezag gekomen.
Saba en St. Eustatius waren voor een deel bezit van zeeuwse families. Zij verkochten in 1681 en 1683 hun aandeel aan de WIC, toen de Engelsen de eilanden hadden teruggegeven.
Het eiland St. Maarten werd in 1703 door de commandeur van St. Eustatius in bezit genomen, omdat het toen onbeheerd was. En zodoende kwam het ook aan de WIC.

De Benedenwindse Eilanden stonden onder beheer van de Kamer Amsterdam; de Bovenwinden onder de Kamer Zeeland (tot 1773) en daarna onder Kamer van de Maas (Rotterdam, Delft, Schiedam).

In 1792 werd het bedrijf niet langer octrooi toegekend en in feite genationaliseerd. Aandelen werden staatsobligaties en het bestuur over de kolonies ging over naar de Staten-Generaal (voorlopig nog met uitzondering van Suriname en Berbice).

Archief

Evenals het archief van de eerste (of oude) WIC, is van de tweede WIC het archief maar deels bewaard gebleven. Ook dit wordt bewaard in het Nationaal Archief in Den Haag. Dit archief is – op enkele uitzonderingen na – nog niet gedigitaliseerd.

Voor een inventaris kunt u hier terecht:               

Behalve de archieven van de WIC zijn ook overheidsarchieven van de verschillende kolonies in het WIC-gebied in het Nationaal Archief te vinden. De archieven van Suriname zijn voor het grootste gedeelte gedigitaliseerd en teruggebracht naar Suriname. Het Nationaal Archief van Suriname geeft een goede inventaris en linkt de scans door naar het Nationaal Archief in Den Haag.
De archieven van de Antillen bevinden zich in Den Haag en zijn nog niet gedigitaliseerd.

Suriname:                                                            

Curaçao, Bonaire en Aruba tot 1828:                

St. Eustatius, St. Maarten en Saba tot 1828 (gedigitaliseerd):     




Andere archieven, die meer informatie geven over de WIC, zijn bijvoorbeeld de archieven van de Staten Generaal.



Over de WIC is meer te vinden op het internet. Zie bijvoorbeeld:


Het Nationaal Archief Curaçao:


Het Nationaal Archief van Aruba
Archivo Nacional Aruba
:                



Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op: 15-01-2023

© Tiemen Bosma
www.westindischecompagnie.info
2012-2024